هرآنچه که باید راجع به پارگی رحم بدانیم

پارگی رحم چیست؟

پارگی رحم یک موقعیت اضطراری مهلک برای زنان است که زندگی مادر و جنین را به خطر می اندازد. هر ساله در ایالات متحده، میلیون ها زن با موفقیت بچه های سالم به دنیا می آورند؛ اما همه خانم ها زایمان موفقی ندارند. چندین عارضه در دوران زایمان ممکن است رخ دهد که برخی از آنها خطراتی را برای مادر و نوزاد به همراه دارد.

این اختلال یک عارضه نادر اما جدی است که هنگام زایمان طبیعی ایجاد می شود. زایمان طبیعی، باعث پاره شدن رحم مادر می شود تا کودک در شکم خود فرو رود. حتی این شرایط می تواند باعث خونریزی شدید در مادر شود و کودک را خفه کند. این وضعیت کمتر از یک درصد از زنان باردار را درگیر می کند. تقریباً همیشه در خانم هایی که زخم های رحمی دارند ناشی از زایمان های قبلی سزارین یا سایر جراحی های رحمی دارند، رخ می دهد.

امروز تقریباً یکی از سه زن باردار در ایالات متحده یا زایمان سزارین را انتخاب کرده یا باید انجام دهند. این امر باعث می شود زنان بیشتری در معرض این اختلال قرار بگیرند.

این اختلال ممکن است در نتیجه آسیب قبلی مانند جای زخم یا سوراخ یا ناهنجاری ایجاد شود. ممکن است با تروما همراه باشد یا ممکن است زایمان را در رحم قبلی که دچار زخم نشده است پیچیده کند. شایعترین علت این اختلال ، از بین بردن جای زخم قبلی در بخش سزارین است. دو نوع پارگی رحم، کامل و ناقص وجود دارد.1
 

دلایل پارگی رحم

اکثر پارگی‌های رحم در محل برش سزارین قبلی به وجود می‌آید و پارگی‌ها به این دلیل در طول زایمان ایجاد می‌شود که یک زخم، بیشتر احتمال دارد تحت فشار ناشی از انقباضات زایمان از هم باز شود. اگر شما یک سزارین معمولی با برش عرضی در قسمت تحتانی رحم داشته‌اید و پزشک، زایمان طبیعی پس از سزارین را برای شما مناسب تشخیص داده است، احتمالاً ریسک پارگی رحم هنگام زایمان برای شما بسیار پایین خواهد بود.

از سوی دیگر، اگر سزارینی با برش «کلاسیک» داشته‌اید که برشی عمودی است و به بخش بالایی و عضلانی‌تر رحم می‌رسد، ریسک بسیار بالاتری برای پارگی رحم وجود دارد و باید برای سزارین برنامه‌ریزی کنید.

احتمال پارگی رحم می‌تواند برای زنانی که دیگر انواع جراحی‌های رحم مثل جراحی برداشتن فیبروئیدها یا جراحی برای اصلاح شکل رحم را داشته‌اند نیز وجود دارد. اگر سابقۀ پارگی رحم دارید، باید برای عمل سزارین شما برنامه‌ریزی شود. بسیار غیرمعمول است رحمی که سابقه‌ی جراحت و پارگی نداشته است، دچار پارگی شود، اما گاهی این اتفاق می‌افتد. عواملی که احتمال این مشکل را بالا می‌برند شامل موارد زیر است:

داشتن زایمان‌های متعدد قبلی؛ پنج زایمان یا بیشتر

چسبندگی جفت خیلی عمیق

بزرگ شدن بیش از حد رحم به دلیل افزایش مایع آمنیوتیک یا بارداری چندقلو

جدا شدن زودرس جفت

بارداری طولانی‌مدت و نوزاد بزرگ‌جثه

آسیب به رحم در شرایطی مثل تصادف ماشین.2

علائم و نشانه های پارگی رحم چیست؟

علائم متعددی با پارگی رحم همراه است. برخی از علائم احتمالی عبارتند از:

خونریزی شدید واژینال

درد ناگهانی در بین انقباضات

انقباضاتی که کندتر یا آرام‌تر می‌شوند

درد و ناراحتی شکمی غیر طبیعی

افتادن سر جنین به داخل کانال تولد

برامدگی زیر استخوان شرمگاهی

درد ناگهانی در محل زخم قبلی رحم

از دست دادن انعطاف پذیری عضله رحم

ضربان سریع قلب، فشار خون پایین و شوک مادر

ضربان غیر طبیعی قلب جنین

عدم موفقیت روند طبیعی زایمان.3  

پارگی رحم چگونه تشخیص داده می شود؟

این اختلال به طور ناگهانی رخ می دهد و تشخیص آن دشوار است زیرا غالبا علائم خاصی ندارد. اگر پزشکان به این اختلال مشکوک باشند، به دنبال علائم  اختلالات در کودک مانند ضربان قلب آهسته هستند. پزشکان فقط می توانند در حین جراحی پارگی را به درستی تشخیص دهد.

تشخیص فقط پس از لاپاراتومی که یک عمل جراحی برای باز کردن دیواره شکم است، تأیید می شود. معمولاً اگر علائم و نشانه هایی از اختلال در عملکرد حیاتی جنین وجود داشته باشد و مشکوک به این اختلال باشد، لاپاراتومی فوری انجام می شود.

ضربان قلب غیر طبیعی جنین و کاهش حرکت در پروفایل بیوفیزیکی نشان دهنده پریشانی جنین است. برخی ممکن است از مانیتورینگ فشار داخل رحمی استفاده کنند؛ اما برای جلوگیری از عوارض، انجام عمل جراحی اورژانس و زایمان توصیه می شود.1
 

درمان پارگی رحم

در صورت پارگی رحم هنگام زایمان، احتمالاً نوزاد از طریق یک عمل سزارین اضطراری به دنیا آورده می‌شود. اگر آسیب به رحم مادر زیاد باشد و امکان کنترل خونریزی برای تیم پزشکی وجود نداشته باشد، برای حفظ سلامت مادر، سریعاً و با عمل هیسترکتومی؛ Hysterectomy، رحم برداشته خواهد شد، ولی در صورت جدی نبودن آسیب ممکن است رحم خودبه‌خود ترمیم شود. در پارگی رحم معمولاً مادر خون زیادی از دست داده و نیازمند دریافت خون است. همچنین پس از زایمان، آنتی‌بیوتیک‌های لازم برای جلوگیری از عفونت تزریق خواهد شد.

بعد از عمل برای بهبود جراحی سزارین و همچنین به دلیل از دست دادن مقدار زیادی خون، باید به اندازۀ کافی استراحت کنید، حتی اگر تحت عمل هیسترکتومی قرار نگرفته باشید. ممکن است احساس ضعف و سرگیجه داشته باشید و نباید سعی کنید خیلی زود به تنهایی از تخت بیرون بیایید.

وقتی به خانه می‌روید باید استراحت زیادی داشته باشید، غذاهای مغذی بخورید، مقدار زیادی مایعات بنوشید، مکمل آهن بخورید و همۀ توصیه‌های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.

در صورت پارگی رحم در یک بارداری، در بارداری‌های بعدی مجبور خواهید بود که به صورت سزارین زایمان کنید، به همین دلیل، سابقهٔ پزشکی خود را در اولین معاینات بارداری در اختیار پزشک قرار دهید.2

عوارض پارگی رحم

پاره شدن رحم می تواند هم برای مادر و هم برای جنین تهدید کننده باشد. پاره شدن رحم می تواند خونریزی شدید واژینال در مادر ایجاد کند. با این حال، احتمال خونریزی شدید ناشی از پاره شدن رحم در بیمارستان بسیار اندک است. عوارض پاره شدن رحم برای جنین بیشتر نگران کننده است.

در صورت تشخیص پاره شدن رحم، پزشک باید هر چه سریع تر زایمان را انجام داده و جنین را از بدن مادر خارج کند. اگر جنین به مدت 10 تا 40 دقیقه بدنیا نیاید به دلیل کاهش اکسیژن رسانی به جنین و کاهش ضربان قلب جنین، جنین می میرد. سایر عوارض پارگی رحم عبارتند از: 

عفونت پس از عمل جراحی؛ 

آسیب به حالب (لگنچه کلیه)؛

آمبولی مایع آمنیوتیک؛ 

خونریزی شدید مادر و انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC)؛

ایجاد نارسایی هیپوفیز در جنین.3
 

چگونه از پارگی رحم پیشگیری کنیم؟

تنها راه جلوگیری از پارگی رحم، سزارین است. در هنگام تولد واژن قابل پیشگیری کامل نیست. پارگی رحم نباید شما را از انتخاب زایمان واژن منصرف کند. با این حال، مهم است که در مورد تمام گزینه های خود با پزشک صحبت کنید تا بهترین تصمیم را برای خود و کودک تان بگیرید. مطمئن شوید که پزشک با تاریخچه پزشکی شما آشنا است و از زایمان های قبلی با سزارین یا جراحی های روی رحم شما آگاه است.

خطر ابتلا به پارگی رحم یک زن با هر سزارین افزایش می یابد. به همین دلیل ممکن است پزشکان توصیه کنند زنانی که سزارین شده اند از بارداری بعد از زایمان خودداری کنند. زایمان واژینال بعد از زایمان سزارین قبلی امکان پذیر است، اما خطر بیشتری برای پارگی رحم دارد. بر همین اساس، زنان از نزدیک تحت نظر قرار می گیرد.1

پی نوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.madarsho.com
3.www.niniplus.com